Apeninsko poluostrvo odnosno italijanska „čizma“ ima i visoku „štiklu“ koja je zagazila između dva mora, Jonskog i Jadranskog, smestila se u regionu Pulja a na njenoj južnoj strani u oblasti Salento kojeg nazivaju i salentinsko poluostrvo. To je najistočnija strana Italije, sa nekoliko gradova izuzetne lepote koji se mogu opisati kao istinska čarolija. Na toj tačci važnih pomorskih puteva Salento je bio izložen pohodima raznih naroda i isto toliko raznolikih civilizacija pa mu je i ime bivalo raznoliko: na salentinskom dijalektu Salentu, na grčkom Salento. Zauzima kompletne provincije Leće, Brindizi i deo Taranta, a sa istorijske tačke gledišta mnogo vekova nazivan je Zemlja Otranta. Današnji jezik je italijanski a dijalekti su puljeze, sicilijanski, griko (grčki) i arbereše (albanski u Italiji).

Nejasno je ostalo odakle počiva ime Salento ali legenda kaže da je po mitskom Kralju Soli, jer se u provinciji Mesapia, današnje Leće i Brindizi, bila nastanila antička ilirska populacija Mesapi u 9.veku p.n.e. Postoji i druga pretpostavka da je istorijska grčka civilizacija dala ime „sulum“ što znači „Zemlja između dva mora“. Sigurno je da prva svedočanstva o naseobinama datiraju iz 7.veka p.n.e. a 272 p.n.e.potpadaju pod Rimsko carstvo i Rimljani su „Zemlju okruženu sa dva mora“ nazivali Salentinska, što potvrđuje i Plinio koji zapisuje da Salento na jeziku mesapiko znači more, a najjužnija tačka, gde se susreću dva mora, jeste Santa Maria di Leuka.

Jedna od istinskih perli na ovoj strani Mediterana jeste istorijski gradić Galipoli kojeg zapljuskuje Jonsko more odnosno vode Tarantskog Zaliva i pripada provinciji Leće. Da nije u 17.veku sazidan kameni most to bi bilo malo istorijsko ostrvo na salentinskom poluostrvu, a 60-ih godina prošlog veka izgrađen je i novi deo grada. Galipoli je takođe grad populacije Mesapi i grčke nazvan „Kalè polis“, lep grad, a ime mu je bivalo različito shodno civilizacijama i osvajačima, Kadripuli na dijalektu galipolskom, Kadipuli na grčko- salentinskom, Kalipolis na latinskom ali je na svakom gradić bio poznat kao „Perla Jonskog mora“.

S obzorom da na grbu i zastavi grada dominira petao (na italijanskom gallo) sa krunom iznad glave i natpisom „čuvaj verno“, Plinio (poznat kao Plinio il Vekjo, pravo ime mu je Gajo Plinio Drugi, rimski pisac, admiral i naturalista, rođen 23 a umro 79 godine n.e.) smatrao je da reč Gal znači prisustvo keltske populacije (Gali Senoni) na toj teritoriji. Svejedno šta pripada legendi a šta istini, petao je ostao kao simbol grada a Galipoli odnosno Kalipolis iz klasičnog grčkog jezika i dalje znači „lep grad“. Dakle, pričamo o neolitskom selu, gde su ostala arheološka svedočanstva pokrivena peskom, među kojima i ostaci jestivog zrnevlja (pšenica i ječam) što je dokaz da je antička populacija živela civilizovano, obrađivala plodnu zemlju, uzgajala ovce i koze, bili su razvijeni razni zanati, a urbanistička mapa starog grada jasno govori o razlozima za konstrukciju kako vojnim tako i klimatskim; u cilju zaštite od neprijateljskih trupa s mora kao i dominantnih vetrova oko grada podignut je visoki zid. Ako pogledate Galipoli sa visine ulice su izgrađene u obliku paukove mreže što je smanjivalo jačinu vetra koji je duvao s mora. Iskorišćen je doslovno svaki santimetar da se izgradi nešto iza zidova gradića – tvrđave. Dokaz za to jeste činjenica da je to jedino mesto u Italiji gde ne postoji neki trg ii neki veći slobodni prostor u starom gradu.

Grad je činio deo Antičke Grčke (Magna Grecia), sve do 265 n.e. kada su doživeli poraz od Rimskog carstva. Početkom Srednjeg veka opljačkan je od strane Vandala i Gota, rekonstruisali su ga Vizantinci kada grad doživljava preporod i društveni i trgovinski koristeći svoj geografski položaj. U 11. veku Galipoli okupiraju Normani a potom 1268. godine stiže opsada Karla Prvog Anžujskog i stanovništvo beži iz grada. Na zahtev upravo Karla Prvog počinje izgradnja Tvrđave sa zidovima ogromne debljine (od 6 do 9 metara) kako bi odolevali svakoj vrsti tadašnjeg oružja,  sa 4 tornja na četiri strane. Ponovni dolazak stanovnika usledio je od početka 1300. godine kada je vlast preuzela Kneževina Taranta. 1484. godine Venecijanci okupiraju grad sa flotom od 70 brodova sa 7000 vojnika i 300 konjanika, a pokušalp je da ga brani samo 200 boraca Galipolija – do poslednje kapi krvi. U 16. veku stiže opsada Španaca potom Burbonska i sa njima ulazi u Kraljevstvo Napulja. Ferdinando Prvi Burbonski gradi luku koja u 17. veku postaje najznačajnija platforma u čitavom Mediteranu za izvoz ulja za lampe.Duga je i uzburkana istorija ovoga grada sa raznolikim svedočanstvima a u kojem živi manje od 4000 stanovnika (ukupno sa novim gradom 24000). Stoga se danas turistima koji ga posete, a od aprila do oktobra u njega pristigne 250000 posetilaca iz čitavog sveta ponajviše stranaca, nudi pored kulture i umetnosti istorija i tradicija kao i lepota slikarskih genija. Čini se da nije potrebno pešačiti više od jednog minuta pa se ugleda opet neka crkva: 16 ih je velikih i 16 malih. To je lepota na svetlosti dana. A ako siđete u tamne prostore ispod stenovitog terena grada vide se i tužni ostaci mesta gde je radilo ljudsko biće – muljače za maslinke (frantoio) ostalo ih je 35, kao svedočanstvo bogatstva nekih stanovnika ovog gradića, onih koji su prozvodili ulje za lampe i bogatili se izvozeći ga u svet jer je bilo najkvalitetnije na svetu. Čitav London bio je osvetljen uljem iz Galipolija od 17. veka pa sve do dolaska struje jer je bilo čisto i nije stvaralo dim, izvozilo se i na ruski dvor. I danas o tom bogatstvu svedoče restaururane luksuzne zgrade nekadašnjih dobrostojećih građana ali i muljače ispod zemlje sagrađene ispod stena gde je bila stalna temperatura, gde su radili mladici, sinovi siromašnih seljaka iz okolnih mesta Salenta, decaci od 14, 15 ili koju godinu više, u mraku ne izlazeći na svetlost dana po 6 ili 8 meseci, živeći i spavajući pored magaraca koji su okretali kamen muljače i gde je smrtnost u tim užasnim uslovima bila ogromna, a ako su preživeli da ne bi oslepili bile su im povezane oči na izlasku i postepeno se privikavali na svetlost. Bila je to sirotinja koja je tako izdržavala porodice ako preživi ispod zemlje. Voda nakon prerade masline nije se bacala već se izvozila u Marsej od čega se proizvodio sapun „marsilja“ čuven u svetu, a kasnije i drugi kozmetički proizvodi. Tako je slava imena ovoga grada proneta pre više vekova i u Francuskoj.

Galipoli je barokni gradić, pored crkava brojne su građevine sa tipičnim karakterom baroka koji se razlikuje od drugih karakteristika baroknih, po raznolikosti boja, a svedoči o tome lepota cvetnih dekoracija i anđela i fascinantna pod zajedničkim imenom „barok Lećea“. I sve na tako malom prostoru da vas prosto zaseni kako je moguće da to postoji sve tako jedno uz drugo. Grad je već podneo sve neophodne papire Komisiji da taj barok uđe u listu UNESK-o. Jer, sve je u njemu umetnost, lepota, harmonija. Pre nego što turista pređe današnji most i uđe na ostrvo u istorijski deo gradića (nekada je to bio drveni masovni pokretni koji je štitio gradić-utvrđenje od neprijatelja) ugleda lepotu i naprosto čaroliju na obali mora: „Grčku fontanu“ sa tri nimfe, okrenuta prema „vratima mora“ a već gledate samo koji korak dalje u crkvicu Sveta Kristina iz 1607. godine. I opet koji korak dalje u Svetilište di Santa Maria del Kaneto (početak gradnje 13. I 14. vek) sa nekada istoimenim trgom na kojem se od 1700. svake godine početkom jula održava „Sajam plemića“, kao svedočanstvo i podsećanje ko je gradio otmene građevine preko puta na ostrvu uglavnom od lokalnog kamena „karparo“ i doprineo imenu Galipoli koje je poznato u svetu. Danas su neki potomci renovirali palate i dolaze leti na obalu tog čarobnog mora, a druge su prodate onima sa dubljim džepovima. Sigurno je od svih crkava najfascinantnija Bazilika Sveta Agata iz 1629. veka, nalazi se na najvišoj tačci ostrva i čist je izraz salentinskog baroka, već spolja tako dekorisana da vam dah zastane, unutrašnjost bogata sa ogromnim slikama na platnu, 800 kvadratnih metara slika iz 16. I 17. veka, statue i poprsja svetaca kao i Svete Agate u kamenu, sa tri crkvene lađe, baroknim oltarom. Bazilika je izgrađena na mestu nekadašnje grčke crkve, koja je nosila ime svetog Jovana  Hrizostoma. I danas se u njoj Jevanđelje peva na grčkom jeziku. S obzirom da je najznamenitije ime slikarstva u ovom gradu Kopola u ovoj bazilici ima 6 njegovih slika na platnu. Zdanje se smatra i nekom vrstom biblije za siromašne koji nisu znali da čitaju, tako su se kultura i događaji održavali preko crkve; kao i danas.

Tornjevi, zvonik iz 1500. godine, „pumo“ bela keramika i predmeti tipični za ovaj grad ali i Biblioteka sa veoma značajnim rukom ispisanim knjigama, njih oko 500, potom muzeji: Istorijski i Gradski muzej i Muzej Mora sa izloženim čudima od kostura morskih giganata koji su se nekada nasukali na obali, kao što je kostur kita dug 18 metara ili raznih vrsta delfina ili oklop kornjače iz 19. veka.

Porodica Kopola potiče iz 1489. godine i u gradu je poznata (Pinakoteka) zbirka slika velikana sa tim prezimenom – Đovani Andrea Kopola koji je ostavio veoma značajna dela svome gradu iz 17. veka u kojem je i rođen. Porodica koja je dala gradu brojne značajne liučnosti iz sveta religije,  nauke, slikarstva, politike. Ta ista porodica poseduje u blizini Galipolija vinograde, odlično vino sa sertifikatima; čitavo turističko selo sa raznovrsnim sadržajima.

Galipoli ima dve plaže, nadmorska visina mesta je 12 metara, klima tipična mediteranska, srednja temperatura u najhladnijem periodu je oko 11 gradi, najtopliji je avgust sa prosečnom temperaturom od 30,8 stepeni. Grad ima svoj karneval februara meseca a uoči Uskrsa brojne religijske svetkovine gde mladi nastavljaju tradiciju starijih sa odanošću, posvećeni svome gradu, kulturi, običajima, sa sveukupnom kreativnošču koja je zadivljujuća i evidenta na svakom koraku. Toliko kulture i lepote u jednom malom mestu, istorijskoj ali i savremeno perli, nismo videli u Italiji. Mladi odlaze na studije ali se vraćaju u Galipoli jer vole svoj grad i imaju ogromnu volju da turistima pokažu šta su stvorili i šta održavaju. Tvrđava koja je odolela vremenu rekonstruisana je i nudi ogromnoj masi turista koji je posete izložbe i raznolike događaje a sa njenih visokih zidova pogled na Galipoli i more nešto je čarobno.U noći svetlost sa zidina koja se prelama sa onom na morskoj površini takva je dah da vam zastane od lepote.

Restorani u gradu šta drugo pružaju nego sasvim sveže izvađeno iz mora, na stolu rakčići, rakovi, razne vrste ribe, školjke, polipi, morski jež, lignje; sve što pliva u tamošnjem čistom prozračnom moru dnevno ulovljeno. A ako vam se ide u šetnju sve je blizu i sve uličice izlaze ma more, možda želite u pozorište grad ih ima dva ili u bioskop.

Do Galipolija se stiže najlakše avionom do aerodroma Brindizi tu vas čeka prevoz ili vozom od Barija ili Leće (udaljen 37 km). Tamo je dovoljno samo izraziti želju šta bi ste hteli – sve može. To je jedan izuzetno ljubazan i organizovan svet, fleksibilan i koji je naučio da su turista i usluga bitniji od svega drugog. Hoteli, oni manji u samom starom gradu, veći u okruženju, kuće za odmor na iznajmljivanje, B&B, agroturizam i sve to uz veoma dostupne cene.

Galipoli je istinska zemlja sreće u kojoj žive mitovi, legende, more, palate, crkve, mali prostori između starih zdanja, terase sa ornamentima plod višestoletne imaginacije, sa blagom klimom, sa svetlošću, jedinstvenim bojama i ukusima, sve to sažeto u sliku jednog vremena autentičnog i personalizovanog. To je jedan gradić – ostrvo, istovremeno čarobne patine vekova a veoma senzibilnog za moderno – magija Galipolija na italijanskoj „štikli“ koja je umočena u plavetnilo mora.