Sa dolaskom proleća ima sve više posla u voćnjacima. Mnoge voćne vrste cvetaju veoma obilno, a čak i posle loših vremenskih uslova u vreme oprašivanja zameću veliki broj plodova koje stablo nije u stanju da nosi. Voće ima razvijen mehanizam odbacivanja plodova koji su manji i zakržljali (tzv. junsko opadanje plodova), ali kod jabuka to nije dovoljno, pa je neophodno dodatno proređivanje, da bi se poboljšao kvalitet roda. Osim toga, prevelik broj plodova na stablu utiče i na loš kvalitet i slabije formiranje rodnih pupoljka naredne godine.
Ručno ili hemijsko proređivanje? Proređivanje može da se radi ručno ili tretiranje hemijskim sredstvima. Kako objašnjava profesor dr Zoran Keserović, sa Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu, mlada stabla jabuke lakše je prorediti u odnosu na ona u punoj rodnosti. Za optimalni rezultat se kod mladih stabala (do 3 godine) preporučuje ručno proređivanje ili hemijsko sa nižim dozama preparata. Jabuke se ručno proređuju posle junskog otpadanja plodova i tada se uklanjaju zaraženi, deformisani, mehanički povređeni plodovi kao i sitni na kratkim grančicama i plodovi u senci. Stabla u punoj rodnosti koja su slabe bujnosti lakše je prorediti u odnosu na bujna stabla koja opada ukoliko je prethodna godina bila visoko rodna. Na bujnost stabla utiču i suša ili oštećenja na listovima u jesen, te položaj grana koje su najbujnije na vrhu krošnje koju je teže prorediti nego donji i unutrašnji deo stabla. Zato je važno prilikom primene preparata dobro isprskati krošnju.
Za hemijsko proređivanje najčešće se koriste bioregulatori (sintetičkih biljnih hormona) koji simuliraju prirodni process i dovode do otpadanja zakržljalih plodova.
Kako napominje profesor Keserović za pravilnu primenu preparata neophodno je razumeti kako oni deluju, uticaj spoljne sredine, ali i fizioloških procesa u stablima jabuke kao što su formiranje rodnih pupoljaka i otpadanje mladih plodova. Na osnovu svih ovih faktora se određuje doza preparata, dok se količina vode za hemijsko proređivanje plodova kod jabuka dozira se prema zapremini krošnje, odnosno starosti i bujnosti stabala.
Alternativa ručnom ili hemijskom proređivanju može biti mehaničko uklanjanje cvetova upotrebom traktora i posebne priključne mašine. Ovo je ekološki prihvatljiv metod, a primenjuje se od 1990. godine. Mašina se sastoji od nosača sa vertikalnom rotirajućom osovinom na kojoj se nalaze sintetičke žice koje se jednostavno mogu postavljati i uklanjati. Osovina ima mogućnost promene nagiba te se može prilagođavati različitim oblicima stabla. Kako se osovina okreće, sintetičke žice udaraju cvetove ili cvasti, posebno na periferiji krune. Intenzitet proređivanja određen je brzinom kretanja, frekvencijom rotiranja osovine i brojem žica.
Mašina obavlja ujednačeno proređivanje i koristi se u fenofazama od zelenog do crvenog pupoljka.
Mane mehaničkog proređivanja ogledaju se u tome da se može primeniti samo kod pojedinih uzgojnih oblika, može dovesti do oštećenja drveta, podstiče razvoj I širenje bolesti ukoliko se žice ne dezinfekuju, (plamenjača, rak grana, krvave vaši) i ima efekta na rast mladara. Ovakva vrsta proređivanja najviše efekta ima kod vitkih stabala koje su zasađene u špalir.
Mehaničko proređivanje vršiti samo pri suvom vremenu i to između stadijuma balona i punog cveta, ali u svakom slučaju pre nastupanja uslova za infekciju bakterioznom plamenjačom. Proređivanje cvetova može da se vrši i hemijskim sredstvima na bazi amonijum-tiosulfata (ATS) koji je bezbedan za korisnike, okolinu i potrošače.
ATS oštećuje krunične listiće, tučkove i prašnike cveta, te ne dolazi do zametanja plodova. Međutim, više koncentracije mogu izazvati ožegotine ne lišću. Koristi se u fazi punog cvetanja, odnosno kad počne otpadanje latica i potreban je jedan do dva tretmana. Optimalna temperatura za tretiranje je između 18 i 22˚C. Osim ovog koristi se i NAD – amid naftil sirćetne kiseline i primenjuje se najkasnije 7 dana nakon punog cvetanja. Međutim, ne sme se primenjivati kod sorti tipa crvenog delišesa i elstara jer može doći do zaostajanja plodova u porastu, a na ovo jedinjenje osetljive su i fudži i breburn.
