Veoma dobro poznata i tržišna vrsta ali je malo poznato njeno blagotvorno dejstvo na naš organizam. Kada je reč o bukovači (Pleuotus ostreatus) postoje, osimin vitro i određena, za sada vrlo skromna, klinička ispitivanja dejstva ove gljive. Ovom prilikom malo ćemo se pozabaviti dosadašnjim saznanjima.
Kao i sve jestive gljive i bukovača ima veliku dijetetsku vrednost, visoke sadržaje određenih vitamina, dobar aminokiselinski sastav, visok sadržaj vlakana i potpuno je bez masti, pa predstavlja izuzetno kvalitetnu namirnicu.
Svakako, ne bi trebalo zaboraviti ni dobar ukus ove vrste (posebno onih ubranih s drveta ili bar gajenih na piljevini).
Osim nutritivnih vrednosti bukovače su i dobar izvor pojedinih antioksidativnih supstanci, što je dokazano u jednom eksperimentu rađenom na miševima. One su, takođe, i dobar izvor beta glukana, koji je jak imunostimulator.
Potvrđenoj je, u labaratoriji, antimikrobno dejstvo ove gljive na određene sojeve bakterija i gljivica. Na neke jače a na neke slabije; međutim, možemo sa velikom sigurnošću da tvrdimo da ova vrsta zaustavlja rast i razvoj velikog broja patogenih mikroorganizama. Takođe, uočen je i antikancerni efekat na određene vrste raka debelog creva, dojke, kao i leukemije.
Uticaj koji je i klinički ispitivan odnosio se na njeno blagotvorno dejstvo kod dijabetesa, povećanih masnoća, kao i povećanog krvnog pritiska.
U nekoliko studija rađenih u Bangaldešu, Šri Lanci, Slovačkoj i Nemačkoj pri kliničkim ispitivanjima, koja su trajala do godinu dana, primećeno je smanjenje šećera u krvi ispitanika za oko 20 odsto, smanjenje masnoća, odnosno promena odnosa lošeg i dobrog holesterola kao i smanjenje krvnog pritiska.
Rezultati su značajno varirali između pojedinih studija ali ni korišćeni materijal nije bio unificiran. Pojedini istraživači su koristili svežu gljivu, kao dodatak ishrani u količini 150-200 g dnevno, dok su drugi radili sa osušenim preparatima i dozama od 3-5 g po danu. Primećeno je i da se, nakon prestanka upotrebe gljive, rezultati vraćaju na pređašnje, uz neznatno poboljšanje Kada je reč o bukovači mogu je preporučiti kao suplement, ali se mora još raditi na unificiranju materijala, odnosno, kako je reč o uzgojnoj vrsti, na tehnologiji uzgoja, koja bi dala najbolje rezultate. Opet se srećemo sa, vrlo komplikovanim hemizmom organizama (ovaj put gljive bukovače) i pokušajima da se kontrolišu rezultat.
Vladimir janjic
