Duška Mitrović iz opštine Lopare bavi se proizvodnjom i preradom sira, nastavljajući viševekovnu tradiciju pravljenja majevičkog sira zaraca i majevičkog masnog sira. Nedavno je njihov sir dobio zvaničnu zaštitu geografskog porekla, što je veliki korak ka očuvanju autentičnosti ovog proizvoda.
„To je sir koji su naše bake pravile pre 100-200 godina, a mi želimo da sačuvamo tu tradiciju. Brendirali smo ga i sada je dostupan u marketima i restoranima,“ ističe Duška.
Proizvodnja se odvija na porodičnom imanju, a sir se pravi isključivo ručno, bez industrijskih procesa. „Imamo šest muznih krava, ali nije svaka u laktaciji u isto vreme. Dnevno dobijamo u proseku 40 litara mleka, a od 10 litara mleka dobije se jedan kilogram punomasnog sira,“ objašnjava ona.
Pored klasičnog majevičkog sira, proizvode i specijalne varijacije sa belim lukom, suvom paprikom, maslinama, biberom i raznim začinima. „Želimo da našim kupcima ponudimo različite ukuse, ali da sačuvamo tradicionalni način proizvodnje,“ dodaje Duška.
Prodaja se odvija u marketima, restoranima, ali i na sajmovima, gde ova porodica učestvuje više radi promocije nego same prodaje. „Ovo nam je treća godina na Sajmu u Bogatiću, a prvi put smo bili odmah posle pandemije. Učestvujemo ispred udruženja Zarac, koje je osnovano sa ciljem zaštite i promocije majevičkog sira,“ kaže ona.
Udruženje je prvobitno imalo sedam članova, a sada su aktivni uglavnom proizvođači sira, ručnih radova i tradicionalnog vodeničkog brašna. „Imamo koleginicu koja se bavi izradom sira, jednu gospođu koja pravi ručne radove, kao i vodeničara Anđelka, koji i dalje mlati brašno na starinski način – u mlinu na reci, što je danas prava retkost.“
Što se tiče podrške, do sada nisu imali značajniju pomoć od države. „Jedini projekat koji smo dobili finansirala je švajcarska vlada, ali lokalna samouprava nam pruža podršku za odlazak na sajmove i promociju naših proizvoda,“ zaključuje Duška Mitrović.
Sa očuvanom tradicijom, ručnom izradom i zaštićenim geografskim poreklom, majevički sir zarac nastavlja da osvaja nova tržišta i privlači sve više ljubitelja kvalitetnih domaćih proizvoda.
