Grad Palermo na Siciliji proglašen je za „Prestonicu kulture Italije 2018. godine“. Kao i čitavo ostrvo tako i ovaj grad, koji nije slučajno izabran, obiluje veoma bogatom istorijom, spomenicima, tradicijom, fascinantnim mestima i građevinama u različitim stilovima shodno istorijskim epohama, osvajanjima i prolascima različitih naroda koji su ostavljali civilizacijske tragove u svemu po čemu je danas karakterističan ovaj grad: normanski stil i baroko ponajviše.

Pomenimo samo neke od njih kao svedočanstvo o čudesnoj raznolikosti i istoriji Palerma: Katedrala koja dominira u gradu uvrštena je na listu Unesko-a 2015, izgrađena je u stilu vizantijsko- romansko-normanskom, a arhitektura je gotsko-renesansna-barokna i neoklasicistička, izgradnja je počela 1185. godine a završena u srednjem veku, crkva San Đovani delji Eremiti u arapsko-normanskom stilu iz 1136 godine, crkva San Domeniko iz 15.veka sa izuzetnim dvorištem okruženim tremovima (kloster), Normanska Palata gde se danas nalazi i sedište Skupštine Sicilije jeste antičko boravište kralja Ferdinada II, Pozorište Masimo Vitorio Emanuele, najveće u Italiji i jedno od tri najveća u Evropi (iz 1875 godine), muzeji u velikom broju, arheološki sa predmetima iz grčkog i punskog perioda, ali i onog iz kamenog doba, pijace izuzetne atraktivnosti i šarenila boja – sve što raste na kopnu i pliva u moru.

Istorijat inicijative „Evropski grad kulture“ datira od 1985. godine a na inicijativu Meline Merkuri koja je tada bila ministar za kulturu u Vladi Grčke i od tada EU imenije grad za svaku godinu na osnovu jasne motivacije onih koji učestvuju na konkursu za takvu titulu. Programi i inicijative iz oblasti kulture čitave godine privlače brojne turiste; tako se upoznaju i približavaju narodi sveta.

To je onaj deo Sicilije i Palerma kojeg vidi ljudsko oko, ali postoji i onaj drugi deo kulture koji se oseti gustirajući tamošnje proizvode, osećajući mirise tog čarobnog podneblja između mora i neba: hrana i vino. Ne  poznajemo ni jedan drugi region gde je čovek toliko ponosan na svoje autohtono, poreklom iz vekova a sačuvano do danas i za budućnost kao nešto najdragocenije, jer je raslo tamo na toj njima dragocenoj i voljenoj zemlji.

Uz kulturu Palerma ide i kultura enogastronomije, dobra kuhinja, umetnost kulinarstava i kultivisanje najboljih sorti vinove loze i pravljenja najkvalitetnijih vina. Ove godine Palermo Prestonica Kulture udružila se sa najboljim što se može videti i okusiti iz neposrednog okruženja (24 kilometra od Palerma, u mestu Santa Kristina Đela), sa poljskim imanjem „Baljo di Pjaneto“ (Baglio di Pianetto). Pričamo o vinu izuzetnog kvaliteta, sa vinarijom poslednje generacije i kompleksom za relaks da vam dah zastane od lepote i sadržaja takvog agroturizma, sa netaknutom prirodom u okruženju. Ako postoje dve boje sinonimi za lepotu i ugođaj tog mesta to su svakako zeleno iz vinograda i okolne prirode i ona crvena tamošnjeg vina.

A sve počinje kao neka bajka: bila jednom (i ostala) jedna poznata porodica prezimena Marcoto, iz Veneta, više generacija bavila se tekstilnom industrijom a poslednji u nizu Paolo Marcoto kada je imao sedam godina i bio na putovanju sa roditeljima na Siciliji zaljubio se u jednu flašu vina, molio majku da mu je kupi i obećao da će je otvoriti kada napuni 17 godina. Vino nikada nije popio jer je ispario njegov ukus ali je odlučio posle mnogo godina (danas grof Marcoto ima 88 godina) da dođe na Siciliju. Stiže na ostrvo1997, sledeće godine kupuje poljsko dobro „Baroni“ u blizini grada Noto (jugoistočni deo Sicilije) i na 70 hektara počinje da kultiviše autohtonu lozu koju smatra princom među sicilijanksim sortama „Nero d’Avola“. I pored 18 etiketa njegovih vina to postaje i ostaje njegovo omiljeno i smatra ga najboljim što je ostvario u lepezi raznolikih vina; neverovatno mekano i elegantno ostvareno sa izborima inovativnog u zasadima vinograda i posebno u preradi, zrenju i konzervaciji vina. Ovaj poznati terroir ide preko spoznaje o velikim francuskim vinima. Njegovi vinogradi su na nekoliko kilometara od mora na nadmorskoj visini od 50 metara a zemlja je neverovatno bela, peščana i krečnjačka što obezbeđuje veoma značajne rezultate.

Potom kupuje Baljo di Pjaneto, 88 hektara, na jugozapadnom delu Sicilije na nadmorskoj visini od 650 metara, tereni su sa velikim procentom gline i prisustvom kamena a bogatim mineralima među kojima silicijum i sa izuzetnim mikroklimatskim uslovima jer vinogradi iako su jedna celina imaju različite izloženosti suncu jer su na valovitim terenima.

Vina iz ovih vinograda su stoprocentno biološka. Sva vina iz Baljo di Pjaneto imaju sertifikate o geografskom poreklu, svako vino je sa različitih parcela, ona najboljeg kvaliteta grožđa i dužine sazrevanja kako u buradima tako i u flašama nose oznaku „Rezerva“. Loze autohtone, istorijske ali i one nekada uvezene iz Francuske, tako se od loze Grilo prelazi na onu Katarato, Insolia i Vionier kao i Petit Verdot. To su ona koja su stoprocentno jedinstvene loze sa elegantnim izrazom i idealne interakcije sa teritorijom, ručno ubran svaki grozd i kontrolisan, sa izuzetnim kvalitetom buradi gde vino sazreva, istinski velika i znčajna, a koja sigurno doprinose vrednovanju i onoga što se servira na tanjiru: Salići, Ginolfo, Ćembali,  Karduni, Rais Esenca, Agnus, a uz njih izdvajamo još neka, okusili smo polovinu od 18 etiketa: Natyr Petit Verdot, Insolia, Voignier, Katarto, Syrah, kao i slatko vino Moskato…

Ali Nero d’Avola istinski ostaje princ vina iz Baljo di Pjaneto, to je remek-delo princa Marcoto kako smatra i on sam. Ultra moderna vinarija na četiri sprata, ispod temlje je 30 metara, hladan vazduh i vlaga se pravilno raspoređuju u čitavom prostoru a grožđe ulazi sistemom gravitacije sa četvrtog sprata, grožđe za belo vino se rashlađuje pre početka prerade a ono za crno vino ulazi u obradu odmah nakon branja. Izuzetnost u čitavom procesu prerade jeste i u tome da svaki rezervoar sadrži vino sa različitih terena. Sistem gravitacije znači bez oštećenja zrna; poslednja reč inovacija ali i garancija uspeha. A vrhunac proizvodnog procesa dostignut je 2017. godine u sveukupnoj preciznosti proizvodnje, u virtuoznosti od vinograda do otvaranja flaše nakon zrenja u buradima od francuskog hrasta i nešto manje od američkog i slavonskog i sve to u materiji ekoodrživosti. Pored nedvosmislenog kvaliteta bez obzira o kojem je vinu  reč, verujemo da je uvek uputno reći nešto i o ceni.

Vina ove vinarije za različite su džepove, od 7 pa do 166 evra u zavisnosti od godišta.

Napuštamo zelene brežuljke koji se prostiru u nedogled, teritoriju koja obiluje i velikom količinom vode što obezbeđuje rast svega što se zasadi i poredimo je, jer nas podseća, na jednu „malu Švajcarsku“. Sicilija, u to se uveravamo godinama, shvatila je kako se pokazuje svetu istorija, tra dicija, identitet, savršena kuhinja sa najboljim troizvodima te teritorije i origunalnošću recepata  i sa vinima za svačiji ukus. Ali i sa prijemom gosta koji svedoči da samo takva sinteza može da se zove ljubav Sicilije.