Naš čitalac Dragan Đukić iz Beograda, već godinama u svom zasadu imam problem sa truležom jezgra lešnika. Pokušavao je godinama do doga ne dođe, ali nije mu uspevalo. Ukratko ćemo mu dati savet šta treba da radi, i šta je razlog truleži.
Trulež jezgra lešnika izaziva gljiva Nematospora coryli, koja živi kao saprofit na lesci. Gljiva se razmnožava pupljenjem kao kvasac, prenosi se putem rana ili ubodom insekata.
Zarazu prenose stenice koje svojim ubodima u plod rilicom u njega ubace spore gljive koje izazivaju truljenje jezgra lešnika. Ovako zaražena jezgra su crne ili tamne boje, sušenje počinje od vrha i širi se na dole, plod je sitan i deformisan, kiselkasto-gorkog ukusa i neupotrebljiv je za ishranu. Vrlo često se na spoljašnjem delu ploda ne vide simptomi.
Lešnici nakon zaraze počinju žutiti od vrha. Zatim taj deo ljuske poprimi smeđu boju. Promene nastaju i u unutrašnjosti ploda. Promene na jezgru zavise o tome u kojoj je fazi razvoja nastala infekcija. Kada su ubodi stenica izvedeni rano (maj, jun) u vreme formiranja jezgra ploda nastaje rano oštećenje jezgra (traumatski pobačaj) koja se dalje ne razvija već pocrni, dolazi do nekroze, jezgro trune i sasuši se, a unutar ljuske i jezgra ostane praznina. S unutrašnje strane ljuske nastaju kapljice smeđe boje. Međutim, ako je izostanak formiranja semenke uzrokovan neparazitskim činiocima, kapljice se ne formiraju. U drugom slučaju stenice ubadaju plod kad je u njemu već formirano jezgro. Tada jezgro postaje žuto ili smeđe, kiselkastog neugodnog ukusa, a bolest je poznata pod nazivom cimiciato (tal. cimice = stenica). Na taj način jezgro gubi svaku prehrambenu i tržišnu vrednost. Unutrašnjost ploda može biti zaražena, a da se na površini ploda ne primete promene.
Kada je do uboda stenica došlo u vreme već formiranog ploda, tada dolazi do sušenja ploda, koji poprima crno tamnu boju, deformiše se, a menja i ukus. Ovakvi plodovi nisu za upotrebu.
Suzbijanje ove gljive je uglavnom preventivno, a osnova je suzbijanje stenica u vreme formiranja plodova. Sve mehaničke povrede mogu biti put za ulazak gljive, pa ih je potrebno smanjiti na najmanju meru.
