Kako je najbolje gajiti lan

Samoniklo raste u poljima, pored puteva, po obodu šume; česta je biljka, rasprostranjena od ravničarskih do alpskih područja. Lan se gaji na plodnom zemljištu umerene klime gde traži dosta vode.

Lan se uzgaja na svim kontinentima. Uljani lan je kultura toplijih i suhih područja, pa se uzgaja više u južnim predjelima, dok predivom lanu više odgovara vlažnija i umjerenija klima. Uzgaja se za proizvodnju vlakana i semena iz kojega se dobija ulje.

Lan se upotrebljava za dobijanje vlakna (za rublje, posteljinu, peškire, odeću, presvlake za namještaj, cerade, šatore, vreće i druge tkanine), kučine (u građevnoj i automobilskoj industriji), pozdera (ogrjevni i izolacijski materijal, papir) i semena sa 35 – 47 % ulja (prehrambena industrija, hrana za ptice, lanene pogače, sapun, boje, lakovi, linoleum, uljano platno, štamparskih tinta, vaštačke koža, premazi za puteve otporne na soli i dr.)

Lan se upotrebljava za dobijanje vlakna, kučine, konopca, papira i semena koje sadrži 22-47% ulja.

Prosečni svetski prinos vlakna lana iznosi oko 400 kg/ha, a semena oko 500 kg/ha. Genetski potencijal za rodnost predivog lana je i do 10.000 kg/ha suvog vlakna. Lan ne podnosi monokulturu.Na istu površinumože da se seje svakih 6-7 godina,jer oboleva od različitih bolesti, napadaju ga štetočine, a stabljika je relativno niska, pa u slučaju slabijeg sklopa korovi se mogu jače razviti.

Najbolje pretkulture su mu zrnene mahunarke i strne žitarice. Minimalna temperatura za predivi lan kreće se oko 3 °C, a optimalna oko 20 °C. Izdrži temperature do – 5 °C. Jari lan za ulje izdrži nisku temperaturu od -5 °C, ozimi do -12 °C, a pokriveni snegom i do -20°C.Lan je biljka dugog dana.

Za gajenje lana pogodna su strukturirana zemljišta, s dobrim vodo-vazdušnim režimom (peskovito-ilovasta, ilovasto-peskovita, koja su propusna i slabo kisele do alkalne reakcije, pH od 6,2 do 7,2).  Na jako plodnim zemljištima lan za vlakno poleže.

Predivi lan bolje uspeva u uslovima izmene vedrog i oblačnog vremena, tada se stabljika manje grana i dobije se više kvlitetnijeg vlakna. Lan za ulje traži više svetlosti i u uslovima dobrog osvetljena daje veći prirod semena s većim postotkom ulja.Najveće potrebe za vodom su u fazi formiranja pupoljaka i cvetanja, a posle se potreba za vodom sve više smanjuje.

Lan za ulje bolje podnosi sušu. Predivi lan je biljka vlažnije i umerenije klime, pa bi se mogao uzgajati u brdskim predelima i u ravničarskom području, s obiljem vlage u vreme vegetacije (više od 600 mm padavina godišnje).

Iz ove kategorije

Pročitajte i

Čajevi za kvalitetniji život

Najčitanije danas

Najčitanije ove nedelje

Najčitanije ovog meseca